Bahtiyar Vahabzade'nin edebi kişiliği üzerine yaptığım ve Azerbaycan Kültür Merkezi'mizin düzenlediği 2009 Nevruz Festivali'nin şiir gecesinde yapmış olduğum sunumun genişletilmiş hali olan çalışmamı aşağıda okuyabilirsiniz.
Fatih Akıcı
Türkçe'nin en büyük şairlerinden biri olan Bahtiyar Vahabzade'nin (Azerbaycan Türkçesi'ndeki yazılışıyla Bəxtiyar Vahabzadə) can kuşu 13 Şubat 2009 tarihinde uçtu. Biz bu yazımızda bu büyük şairin poetikasını ana hatlarıyla ele almaya çalışacağız. Başlarken özetle söyleyebiliriz ki Vahabzade'nin şiirinde en belirgin öğeler şunlardır:
1. Vahabzade, bir şair olarak kültürünün, tarihinin ve Türkçe'sinin çocuğudur. Annesi ona nasıl süt vermişse kültürü de onun şiirlerine süt vermiş, hayat vermiştir.
2. O, hayatı boyunca istikrarlı bir düşünür olmuş, Sovyet edebiyatçılarının (özellikle Sovyet yönetimi altında yaşayan Türk edebiyatçıların) çoğunlukla uyduğu ideolojik modalara uymamış, beslendiği kültürel yapısını yazdığı idealist şiirlerinde hep ifade etmiştir. Onun 1940'lı yıllarda yazdığı şiirlerle 2000'li yıllarda yazdığı şiirler arasında temel dinamikler açısından bir fark yoktur. Vahabzade'ye göre kültürel devamlılık önemli bir toplumsal olaydır. Bununla birlikte elbette zaman içinde üslubunda ve kavrayışında farklılıklar oluşmuş, şiirlerinde bilhassa manevi derinlik gittikçe artmıştır.
3. Onun fikri yapısına göre şair, aynı zamanda kendisini ve toplumunu sorgulayan bir aydındır, millet hayatı eğer geçmişten geleceğe uzanan bir zincirse şairin vazifesi zincirin bugüne denk gelen kısmında çelik bir halka olarak durabilmektir.
4. Vahabzade bir sanatçıdır, toplumsal amaçlar taşıyan şiirlerinin dışında bugün başta Hilmi Yavuz olmak üzere birçok kişinin savunduğu sanat düşüncesini tasdik eden, yalnızca estetik amaç güderek yazdığı çok kuvvetli ve ahenkli şiirleri de vardır.
5. Vahabzade, içinde bulunduğu kültürün tarihsel zenginliğini hamasi bir slogan olarak dile almaz, kullandığı kavramlara gerçekçi (duygusal değil) anlamlar yükleyerek kullanır. Geleceğe "Ne yapmalı? Nasıl yapmalı? Kim Yapmalı?" sorularını sorarak bakar.
Yazının devamı:
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder